Ambulans ya da cankurtaran, hastaneler arasında ya da hastaneye ulaştırmak amacıyla hasta veya yaralı taşımaya yarayan bir çeşit özel donanımlı motorlu araç.
Ambulans sözcüğü Türkçeye İngilizce Ambulance sözcüğünden geçmiştir. Kelimenin kökeni Latince ambulare'dir ve yürümek ya da hareket etmek anlamına gelmektedir ve bu eski tarihlerdeki tıbbi müdehaleler için hastaların taşınarak ya da tekerlekli sandelye benzeri bir şekilde itilerek götürülmesinden gelmektedir.Kelimenin orijinali bir ordunun peşinde hareket eden hareketli hastane anlamında kullanılmıştır.
Cankurtaran araçları genellikle beyaz renklidirler ve bağlı oldukları sağlık kuruluşlarının logolarını taşırlar. Üzerlerinde dönerek yanan ışıldakları ve yüksek ses çıkaran sirenleri bulunmaktadır.
Ambulanslar üzerindeki kırmızı şeritl Yardım Ambulansı olduğu anlamına gelir ve bu ambulanslar tam donanımlıdır. Mavi renkteki şerit ise ambulansın hasta nakil ambulansı olduğu anlamına gelir bu ambulanslar hastaneler arası nakil yaparlar ve donannım olarak diğer ambulanslardan daha az bir donanıma sahiptirler.
Ambulanslarda, Ambulans Şoförleri, Uzmanl Hekimleri İlk Yardım vel Bakım Teknisyenleri ve Teknikerleri çalışmaktadır ve bu personellerl Bakım üzerine eğitimlidirler.
Türkiye'de Sıhhi İmdat telefon numarası 112'dir. Her türlü telefondan aranabilir.
Ambulanslar, ulaşım şekline göre kara, kara ambulansları da kullanım amacına görel yardım ambulansı, hasta nakil ambulansı, yoğun bakım ambulansı ve özel donanımlı ambulanslar olarak sınıflandırılır.
a) Kara Ambulansları:
1)l Yardım Ambulansı: Her türlül durumda, olay yerinde ve ambulans içerisinde hasta ve yaralılara gereklil tıbbi müdahaleyi yapabilecek ekibe ve ek-1 ve ek-2’de yer alan teknik ve tıbbi donanıma sahip kara aracıdır.
2) Hasta Nakil Ambulansı:l tıbbi müdahale gerektirmeyen hasta veya yaralıların nakli amacıyla kullanılan, en az bir sağlık personeli bulunan ve ek-1 ve ek-2’de belirtilen teknik ve tıbbi donanıma sahip kara aracıdır.
3) Yoğun Bakım Ambulansı: Hastaların nakli esnasında ileri seviyede izlenmesine ve tedavisine yönelik tasarımlanan, Yönetmeliğin ek-1 ve ek-2’sinde yer alan teknik ve tıbbi donanıma sahip kara aracıdır.
4) Özel donanımlı ambulanslar:l hasta veya yaralılara olay yerindel tıbbi yardımı sağlamak veya görev yaptığı bölgenin coğrafi özelliği ile taşıdığı hasta veya yaralıların yaşı, fiziki ve tıbbi durumlarına göre özel olarak tasarlanmış ve buna göre personel ve ekipmanla donatılmış araçlardır. Özel donanımlı ambulansların ambulans uygunluk belgesi, Genel Müdürlüğün uygun görüşü alınarak ek-6’ya uygun olarak müdürlükçe düzenlendikten sonra yetkili trafik birimlerince tescil edilir. Yeni doğan hastaların nakli amacıyla kullanılacak ambulanslar;l yardım ambulansının tıbbi ve teknik donanımlarını sağlamanın yanısıra ventilatörlü transport kuvözü bulundurmak zorundadır. Bu ambulanslarda yetişkin hastalarda kullanılacak tıbbi donanım ve malzeme aranmaz. Arazi tipi kar paletli, çoklu hasta taşıyabilen, obez hasta taşıyabilen, hovercraft, kara, deniz ve kar motosikleti, pedallı ya da motorlu bisiklet ve ATV gibi özel donanımlı ambulansların ambulans olarak tescili; teknik ve tıbbi özellikleri bakımından Genel Müdürlüğün uygun görüşü alınarak müdürlükçe ek-6’ya uygun olarak düzenlenecek ambulans uygunluk belgesi ile yapılır.
b) Ambulansları: Hasta nakli veyal tıbbi müdahale amaçlı kullanılmak üzere ulusal sivil cılık yetkili biriminden çalışma ve uçuş izni almış ve ek-3’de belirtilen tıbbi donanıma sahip uçak ve helikopterlerdir.
c) Deniz Ambulansları: Hasta nakli veyal tıbbi müdahale amaçlı kullanılmak üzere Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından çalışma izni almış ve ek-3’de belirtilen tıbbi donanıma sahip deniz araçlarıdır.
(2) Hasta nakil araçları, kamu kurum ve kuruluşları ile özel sağlık kuruluşlarına bağlı olarak çalışır. Türk Standardları Enstitüsünden araç tadilat belgesi alınıp müdürlükten ek-6’ya uygun olarak hasta nakil aracı uygunluk belgesi alındıktan sonra yetkili trafik birimlerince tescil edilir. Bu araçlarda nakil esnasında en az bir sağlık personeli bulundurulur. Hasta nakil araçlarında asgari aşağıdaki donanımlar yer alır:
a) Haberleşme cihazları (telsiz veya telefon),
b) Aracın kullanım amacını belirten fosforlu yazı ve işaretler,
c) Bir adet tansiyon aleti, bir adet portatif oksijen ünitesi, otomatik eksternal defibrilatör ve bir adet temel tıbbi malzeme çantası,
ç) Araç takip ve navigasyon sistemleri.
